آتشکده زرتشتیان کرمان، اولین موزه زرتشتیان جهان

سال بنیانگذاری: ۱۳۰۳ خورشیدی
وضعیت ثبت: ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران به شماره ۴۱۹۰
تاریخ ثبت: ۱۰ مهر ۱۳۸۰
قیمت بلیط: ۲ هزار تومان
ساعات بازدید: از ساعت ۶ صبح تا ۹ شب
اماکن دیدنی مجاور: قلعه دختر – پارک انقلاب – مسجد جامع کرمان – آرامگاه مشتاق علیشاه – بازار بزرگ کرمان
آتشکدهها، پرستشگاههایی برای زرتشتیان محسوب میشوند که با افروختن آتش در مکانی مشخص به نیایش میپردازند.
آتشکده زرتشتیان که در خیابان زریسف (شهدا) کرمان قرار دارد در حال حاضر نیز کاربری خود را حفظ کرده است و زرتشتیان برای عبادت به آنجا میروند. این آتشکده به عنوان آخرین آتشکده زرتشتیان در کرمان شناخته میشود.
بنای اولیه آتشکده خانه مسکونی سروشیار جهانگیر اوشیدری بود که به زمان پهلوی باز میگردد و پس از مرگ دخترش و انجام تغییرهای لازم به آتشکده تبدیل و وقف زرتشتیان شد.
در سال ۱۲۸۴ ه.ش آتش را در آتشکده زرتشتیان کرمان روشن کردند. به گفته بزرگان زرتشتی این آتش یادگاری از دوره ساسانیان است که تا به امروز روشن نگه داشتهاند.
ایرانیان تا ۴۰۰ سال پیش از میلاد در فضایی باز به عبادت میپرداختند که اردشیر دوم هخامنشی برای اولین بار نیایشگاهی مسقف ساخت. آتشکدهها را به صورت چهار طاقیهای گنبد داری میساختند که پس از حمله اعراب به ایران، شهرها مورد تاخت و تاز قرار گرفتند و تعدادی از آتشکدهها تخریب شدند.
موزه زرتشیان کرمان، اولین موزه اسناد و مردمشناسی زرتشتیان در جهان است که در دهه ۱۳۷۰ به کوشش بهدینان فرزانه، هرمزدیار اشیدری و مهیندخت سیاوشیان راهاندازی آن شروع شد و در سال ۱۳۸۰ پایان یافت. این موزه در جشن تیرگان، سال ۳۷۴۳ یزدگردی یعنی در تاریخ دهم تیرماه ۱۳۸۴ بهطور رسمی توسط رییس سازمان میراث فرهنگی وقت افتتاح شد. بخشی از موزه زرتشتیان کرمان به انواع آتشدان، روغن سوز، پیه سوز و چراغ لاله اختصاص داده شده است.

در کنار آتشکده زرتشتیان بنایی آجری با پلانی دایرهای شکل در دو طبقه ساخته شده است. این بنا که به عنوان اولین موزه اسناد و مردم شناسی زرتشتیان در ایران به حساب میآید در سال ۱۳۸۴ ه.ش افتتاح شد. اگر میخواهید با فرهنگ و آئینهای زرتشتیان آشنا شوید در سفر به کرمان سری به موزه مردم شناسی زرتشتیان بزنید.
در موزه مردم شناسی زرتشتیان آثاری همچون اسناد و عکسهای قدیمی، آتشدان، روغن دان، پیه سوز، چراغ لاله و ماکتهایی از آئینها و پوشاک زرتشتیان دیده میشود. از قسمتهای مختلف ساختمان موزه مردم شناسی زرتشتیان میتوان به سالن اجتماعات، کتابخانه، سالن کنفرانس، مرکز کامپیوتر، ساختمان آموزشی، سالن نهارخوری، ساختمان آموزشی و دبیرخانه اشاره کرد.
لباسهای زنانهای با دیرینگی ۵۰ تا ۱۵۰ سال در این موزه نگهداری میشود که در اسناد هخامنشی تا ساسانی دیده میشود و گویای پوشش زنان زرتشتی است.
مخنا، لچک، چارقد، کت، پیراهن و شلوار گلدوزی شده از انواع لباسهای زنانهای است که در موزه زرتشتیان نگهداری میشود. همچنین فرتورهای انجمن ناصری زرتشتیان کرمان و رفسنجان و فرتورهای سرشناسانی چون ارباب کیخسرو شاهرخ، میرزا برزو آمیغی، کشور خانم و پوراندخت در بخش فرتور و اسناد موزه زرتشتیان نگهداری میشود.
از کهنترین اشیا این موزه یک جلد کتاب دستنویس گاتاها با پیشینه بیشتر از دویست سال و یک آتشدان دستی با تاریخ حک شده ۱۲۰۷ است.
با سپاس از همکاری کجارو