باغ بیرم آباد
سازنده بنا: بیرام بیگ افشار از حکام کرمان در سال‌های ۹۱۶ هجری/ زمان شاه اسماعیل صفوی
دوره تاریخی: صفویه
سال ساخت بنا: سال‌های ۹۱۶ هجری
آدرس: انتهای خیابان سرباز – میدان بیرم آباد – خروجی چهارم میدان – در شرق شهر کرمان و در جوار بنای تاریخی تخت درگاه قلی بیگ قرار دارد.
مدت زمان تقریبی بازدید: ۲ ساعت
دیدنی های مجاور: تخت درگاه قلی بیگ – پارک جنگلی پردیسان قائم – گنبد جبلیه
باغ «بیرم آباد» در شرقی‌ترین قسمت کرمان و در دامنه‌های کوه‌های مشرف بر شهر قرارگرفته، باغی تاریخی که باوجود قدمت ۴۸۰ ساله‌اش اما دروازه‌های آن به روی مردم شهر بسته است.
اما قدیمی‌ترین و منحصربه‌فردترین باغ تاریخی کرمان با درختان کهن و ساختار زیبایش اسم دیگری دارد و سال‌ها درهایش به روی مردم بسته است و کمتر اطلاعاتی را می‌توان از قدمت دقیق این باغ پیدا کرد.
این باغ به حدی محجور مانده که بااینکه در شهر کرمان و در مجاورت بنای تاریخی تخت درگاه قلی بیگ و گنبد جبلیه قرارگرفته اما کرمانی‌ها نیز از آن اطلاعات دقیقی ندارند.
طی سال‌های اخیر برج و بارهای این باغ کهن که ۴۸۰ سال عمر دارد موردبازسازی قرارگرفته اما بنای درونی باغ به‌شدت آسیب‌دیده است و به دلیل رها شدن و فرسایش باد و بارش باران نمایی نیمه ویرانه از خود به‌جای گذاشته است.
آقای محمد جهانشاهی معاون وقت سازمان گردشگری و میراث فرهنگی استان کرمان در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص این باغ گفته اند: برای دریافت اطلاعات دقیق از این باغ باید مطالعات بیشتری در خصوص این بنا انجام شود اما باغ بیرم آباد حداقل ۴۸۰ سال قدمت دارد و در شرق کرمان قرارگرفته است. محمد جهانشاهی افزود: در سال‌های گذشته و بعدازآنکه کمربندی شهر کرمان از مجاورت این باغ و از حریم این بنای تاریخی گذر کرد، مردم بیشتر نمای باغ را مشاهده کرده‌اند و به همین دلیل نیز بیرون باغ مرمت‌شده است.
وی ادامه داد: درگذشته کمتر توجهی به این بنای تاریخی می‌شد، اما هم‌اکنون خبرهای خوبی در خصوص بازسازی و گشودن درهایش به روی مردم شنیده می‌شود. قرار گرفتن باغ در دامنه کوه‌های صاحب‌الزمان موقعیت بسیار مطلوبی به این بنای تاریخی داده است و در صورت مرمت می‌تواند موقعیتی بسیار مطلوب پیدا کند. این بنا در مجاورت جنگل انبوه صاحب‌الزمان و مراکز تفریحی این بخش و همچنین بنای تاریخی درگاه قلی‌بیگ قرار دارد.
وی این بنا را از یادگارهای یکی از حکمران‌های صفوی در کرمان به نام بیرام بیگ افشار دانست و گفت: این فرد در سال‌های ۹۱۶ هجری در کرمان حکومت می‌کرده است و از سر تیره قاسملو محسوب می‌شده است.
گفته شده‌است که شاه عباس اول در سفری که برای حل مشکلات مردم و رسیدگی به مردم به کرمان داشته سری به این باغ زده‌است.(نقل از کتاب تاریخ کرمان)
پس‌ازاینکه افشارها توسط شاه‌عباس سرکوب شدند این باغ جزو اموال حاکم وقت گنجعلیخان درآمد و درنهایت در سال‌های بعد توسط فردی به نام قلی بیگ به آستان قدس واگذارشده است.
جهانشاهی وسعت این باغ را ۴.۵ هکتار دانست که شامل باغ‌های انبوه و درختان کهن‌سال و عمارهای داخلی است.
این باغ در حالی مدت‌ها مورد بی‌توجهی قرارگرفته و عملاً از چرخه گردشگری استان کهن کرمان حذف‌شده بود که درنهایت با پیگیری استاندار کرمان، باغ بیرم آباد طبق توافقنامه‌ای موردتوجه قرار گرفت و قرار است این بنای قدیمی تا پایان سال ۹۵ موردبازسازی کامل و بهره‌برداری قرار گیرد.
بر اساس وقفنامه موجود، در زمان قاجاريه توسط چهار تن فرزندان قلي بيک نامي به آستان قدس رضوي واگذار شده است.
در سال ۱۳۸۷ بنا به درخواست شهرداری کرمان مبنی بر مجوز اجرای اتوبان در حریم باغ بیرم آباد این منطقه یکی از مهمترین باغات تاریخی استان در معرض دید عموم قرار گرفت. هم اکنون بخش‌های قدیمی این باغ در حال بازسازی است تا منظره‌ی زیبا و جذابی به مانند باغ شاهزاده ماهان فراهم آید.
موقعیت جغرافیایی:
با همکاری خبرگزاری مهر و …
